"Hucułka", "Góralka" Seweryna Obsta oraz album ze zdjęciami rodziny Radzikowskich
Nowe eksponaty Muzeum Kresów
Muzeum Kresów w Lubaczowie zakupiło na początku 2025 r. obraz "Hucułka", "Góralka" Seweryna Obsta oraz album ze zdjęciami rodziny Radzikowskich. Zarówno obraz, jak i album są związane z nieistniejącym dworem rodziny Fangorów we wsi Świdnica pod Jaworowem, na terenie dzisiejszej Ukrainy.
Obraz „Hucułka / Góralka” autorstwa Seweryna Obsta, 1909 r., olej, płótno, wymiary 55 x 45 cm, oprawiony, sygnowany lewy dół: „Seweryn Obst/1909”. Obraz przedstawia kobietę w stroju ludowym, huculskim, na drugim planie znajduje się rozłożysta huculska chata z dwuspadowym dachem. Obraz jest oprawiony we wtórną drewnianą ramę.
Twóczość Seweryna Obsta
Huculszczyzna była głównym tematem twórczości Seweryna Obsta – polskiego malarza, ilustratora, etnografa, zajmującego się głównie tematyką Huculszczyzny. W latach 1865–1871 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu u Karla Mayera, Carla Wurzingera, Karla von Blaasa i Eduarda Engertha. W Wiedniu spotkał się z Arturem Grottgerem, z którym studiował w szkole mistrzowskiej Christiana Rubena. Po powrocie do Galicji w 1874 r. zajął się malarstwem portretowym. Podczas krótkiego pobytu w Krakowie zaprzyjaźnił się z Witoldem Pruszkowskim. Zamieszkał na Huculszczyźnie w Żabiem i Jaremczu, gdzie zajął się badaniami ludowej sztuki huculskiej. Malował Hucułów w strojach ludowych, tworzył typy ludowe, krajobrazy, sceny rodzajowe i satyryczne. W 1883 r. przeprowadził się na stałe do Lwowa i założył pracownię przy ul. Sakramentek. Wydał kilka książek poświęconych ludowej sztuce huculskiej. Uczestniczył w wielu wystawach malarstwa, m.in. we Lwowie, w Warszawie, w Krakowie, w Kołomyi, w Tarnopolu, w Rzeszowie i w Londynie. W marcu 1912 odbyła się we Lwowie wystawa poświęcona pięćdziesięcioleciu twórczości artysty. W 1910 r. zamieszkał w przytułku dla artystów i zasłużonych starców fundacji imienia R. Domsa we Lwowie. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. W muzealnych kolekcjach w Polsce jest tylko kilka prac jego autorstwa.
Album
Album z 98 fotografiami Jana Kantego Walerego Eljasza Radzikowskiego lub fotografa z rodziny Radzikowskich, powstały na pocz. XX w., na którym znajdują się najpewniej członkowie rodziny Radzikowskich, a także liczne widoki, m.in. Lwowa, Żółkwi, Hrebenowa, nieznanych miejscowości na terenie Karpat (dziś na terenie Ukrainy).
Jan Kanty Walery Eljasz Radzikowski
Był polskim malarzem i fotografem, popularyzatorem Tatr i Zakopanego, współzałożycielem Towarzystwa Tatrzańskiego, autorem przewodników tatrzańskich, członkiem korespondentem Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1897 r. oraz członkiem Wydziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie w 1895 r. W latach 1856–1862 studiował malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza. Naukę kontynuował w latach 1863–1865, w monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych, a po jej zakończeniu odbył podróż po Europie. W okresie powstania styczniowego pełnił w Monachium specjalną misję zleconą przez powstańczy Rząd Narodowy. W 1865 r. powrócił do Krakowa. Oprócz twórczości artystycznej zajmował się nauczaniem rysunku w Gimnazjum św. Anny (1872–1891). Ponadto badał dzieje i tradycje Krakowa oraz historię ubiorów, publikując opracowania poświęcone tym tematom.
Malował głównie obrazy o tematyce historycznej, krajobrazy Tatr, także widoki zabytków Krakowa, portrety, obrazy i malowidła ścienne o tematyce religijnej. W czasie studiów wraz z kolegami (m.in. z Aleksandrem Kotsisem) podejmował wycieczki plenerowe, podczas których malował szkice, pejzaże oraz krajobrazy. Tworzył nie tylko na płótnie, ale również na naturalnym podłożu, np. obraz Matki Boskiej Skalskiej na wapiennej ścianie w Dolinie Mnikowskiej. W trakcie wypraw w Tatry w rysunkach i obrazach utrwalał górskie widoki i zwyczaje górali. W 1890 r. zaczął fotografować Tatry, lokalne budownictwo, tradycje mieszkańców i ich stroje. Służyły mu one jako pomoc do obrazów i rysunków, były także publikowane w czasopismach, albumach i w formie pocztówek.
Łączna wartość zadania, w ramach którego zakupiono obraz i album wyniosła 24 480,00 zł. Zadanie zrealizowano dzięki dotacji celowej Województwa Podkarpackiego w wysokości 24 000,00 zł i środkom własnym Muzeum w wysokości 480,00 zł.
