,,Żołnierze Wyklęci”… Podkarpacki Informator Kulturalny - PIK

Przejdź do treści

,,Żołnierze Wyklęci”…

Wykład pt.: „Zrzeszenie WiN Na Wielopolszczyźnie”, materiały organizatora

Wykład pt.: „Zrzeszenie WiN Na Wielopolszczyźnie” poprowadził Szymon Pacyna- historyk, dokumentalista, od kilku lat związany z PCEK w Ropczycach.

Żołnierze, którzy w propagandzie PRL-u zostali  pozbawieni żołnierskiej godności, posądzeni o bandytyzm i zdradę Ojczyzny… Aresztowani, torturowani w katowniach Urzędu Bezpieczeństwa, sądzeni przez komunistycznych sędziów wreszcie skazani na śmierć i bezimienny pochówek…

To właśnie o tych bohaterach w ubiegły czwartek usłyszeli uczniowie klas 8 z terenu Gminy Wielopole Skrzyńskie.

Młodzież usłyszała wiele ciekawostek na temat Zrzeszenia WiN. Dowiedzieli się  czegoś o tych najbardziej znanych członkach AK i Zrzeszenia WiN  jak Ludwik Marszałek ,,Zbroja”  czy  Stanisław Pietruszka ,,Wrzos” jak i o  całym szeregu ich bliższych i dalszych współpracowników.

,,Kierownikiem Koła WiN w Wielopolu Skrzyńskim wyznaczony został  Maksymilian Gąsior ,,Trotyl”. Głównym  zadaniem ludzi działających w Zrzeszeniu WiN było kolportowanie pracy, broszur, ulotek, tworzenie zmyślnych komentarzy kompromitujących ówczesna rzeczywistość i władzę oraz zbieranie informacji”

Osoby zbierające informacje i działające w Opiece Społecznej WiN: Henryk Zach, Jan Pijar,, Plomba”, Stanisław Ozga ,,Orzech” i  Marian Pazdan ,,Meteor”

Punkty kontaktowe i kurierzy WiN : Władysław Perłowski ,,Bratek”, Stanisław Pietruszka ,,Wrzos” i Józef Orkisz ,,Orzeł”

Grupa opiekująca się magazynami broni po AK-owskiej: Tadeusz Brzozowski, Piotr Brzozowski, Eugeniusz Chmura, Stanisław Marszałek, Tadeusz Bujak, Józef Ozga i Jan Kula.

Uczniowie dowiedzieli się także o tzw. ,,Wtyczkach” jak np. Emilia Marszałek-Szlachta ,,Maj”, siostra Ludwika Marszałka, która na co dzień pracując jako referentka w WUBP w Rzeszowie dostarczała ważnych informacji działaczom WiN.

Pan Szymon wspomniał również o księżach współpracujących i udostępniających pomieszczenia na odprawy organizacyjne. Jednym z nich był Ks. Julian Śmietana z Wielopola oraz Ks. Józef Kuczek z Małej.

W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że ksiądz Julian Śmietana był kapelanem plutonu  ,,Wielopole”. W kwietniu 1944  stara plebania, dziś nasza Kantorówka była miejscem w którym dokonano scalenia Batalionów Chłopskich z AK.

Z kolei ,, w 1946 na plebani ks. Juliana Śmietany odbyło się spotkanie Opieki Społecznej Koła WiN Wielopole Skrzyńskie. Uczestniczyli w nim Maksymilian Gąsior, Ludwik Marszałek, Henryk Zach dyrektor Caritasu w Wielopolu, Jan Pijar wójt Wielopola i Stanisław Ozga sekretarz gminy oraz Marian Pazdan Kierownik Spółdzielni Rolniczo-Handlowej ,,Żniwo”. Ustalono wówczas że spółdzielnia na podstawie fałszywych dokumentów przekaże rodzinom aresztowanych i ukrywających się członków organizacji 2500 kg ziemniaków oraz odzież i żywność z Caritasu.

Pan Szymon Pacyna w tym dniu wystąpił aż trzykrotnie z przygotowaną prelekcją. Było to spowodowane bardzo dużym zainteresowaniem ze strony Szkół Podstawowych. Podczas ostatniego wykładu wydarzyło się coś absolutnie niesamowitego, bowiem  na sali pojawiła się Pani Ewa Gąsior- córka Tadeusza Brzozowskiego, która dopowiedziała jeszcze kilka słów o swoim ojcu.

Dziękujemy Panu Szymonowi za tą cenna lekcje Historii oraz Pani Agnieszce Ochał – Dyrektor PCEK w Ropczycach za owocna współpracę.

Informacja prasowa