100. rocznica walk w obronie polskości Lwowa i śmierci Marii Dulębianki – czytaj z PIK
Podczas sympozjum uczestnicy mogli wysłuchać dwóch wykładów z prezentacją multimedialną. Pierwszy pt. „Wojna polsko-ukraińska 1918–1919” przedstawił Artur Brożyniak (historyk IPN w Rzeszowie), w którym przybliżył przebieg toczących się walk o Lwów i zasług polskiej ludności (w tym młodzieży, dzieci) oraz żołnierzy w procesie odzyskania przez Polskę niepodległości. Drugi pt. „Nieznana karta życia i działalności Marii Dulębianki” wygłosił Paweł Bukowski (dyrektor Muzeum w Żarnowcu), prezentując nieznaną działalność artystki (uczennicy m.in. Jana Matejki i Wojciecha Gersona), która w latach 1903–1910 mieszkała wraz z Marią Konopnicką w dworku w Żarnowcu. Dulębianka uczestniczyła w obronie Lwowa, organizując polską służbę sanitarną. Była także wysłanniczką Czerwonego Krzyża i delegatką Tymczasowego Komitetu Rządowego do zbadania położenia jeńców polskich w obozach ukraińskich – gdzie zaraziła się tyfusem plamistym
i zmarła 7 marca 1919 r. we Lwowie.
Kolejnym punktem był program artystyczny w wykonaniu młodzieży LO im. M. Konopnickiej w Jedliczu przygotowany pod kierunkiem polonistki Marty Górki. W ramach programu uczennice (Patrycja Guzik, Kinga Guzik, Magdalena Grzesik, Anna Krygowska – z klasy 1 oraz Magdalena Pikuła z klasy 3) zaprezentowały wiersze patriotyczne Marii Konopnickiej, fragmenty artykułów i listów Marii Dulębianki oraz zaśpiewały kilka utworów niepodległościowych, a na koniec „Rotę”.
Na zakończenie otwarto wystawę „Maria Dulębianka (1858–1919) – malarka, publicystka, działaczka społeczna i patriotka”. Muzeum w Żarnowcu aktualnie posiada największą w Polsce kolekcję dzieł artystki, na które składa się 21 obrazów i rysunków. Na ekspozycji prezentowana jest nieznana karta działalności społeczno-politycznej, dobroczynnej i patriotycznej wybitnej Polki – Marii Dulębianki oraz jej duży dorobek artystyczny, publicystyczny i literacki.
Paweł Bukowski