Daniel Cybula – Malarstwo
Biuro Wystaw Artystycznych w Rzeszowie zaprasza na wystawę malarstwa Daniela Cybula.
Wystawiając po raz pierwszy swoje prace w Galerii BWA w Rzeszowie zastanawiałem się, jak mogę ciekawie wypełnić tak dużą przestrzeń niewielkimi obrazami. Jednocześnie pragnę dać poznać się z różnych stron nowym odbiorcom mojej sztuki. Najczęściej pracuję cyklami, dążąc do wyczerpania określonego tematu i jego rozwiązań formalnych. Jak każdy twórca przechodzę pewne okresy, charakteryzujące się spójną ideą, metodą twórczą i formą. Do niektórych już nigdy nie wracam, inne zaś koegzystują ze sobą wielotorowo przez wiele lat. Z upływem czasu odkrywam je na nowo i poszukuję nowych jakości artystycznych.
Na obecnej wystawie prezentuję prace z różnych okresów, przez co ma ona trochę retrospektywny charakter. Obrazy wcześniejsze często wynikają z bezpośredniej i "nieprzetworzonej" kontemplacji motywu. Niektóre z nich jednak są realizacją pewnej, bliżej nieokreślonej myśli, czasem snu, którego nie da się bezpośrednio i dokładnie odtworzyć. Wówczas sięgam po rozwiązania mogące unieść więcej znaczeń. Właśnie te prace, zawierające znamiona symbolu, czy metafory, powstają rzadziej. Wymagają dłuższego czasu do namysłu. Zasadniczą część wystawy zajmuje kolekcja prac z przewodu doktorskiego, składająca się z dwóch cykli malarskich oraz zestawu szkiców i projektów. Za temat wybrałem tajemniczą budowlę z noweli Edgara Allana Poe "Zagłada Domu Usherów".
Proces twórczy w zamyśle miał przypominać wstępne etapy realizacji filmu animowanego. Dlatego dokonałem analizy wszelkich dostępnych materiałów tekstowych, muzycznych i filmowych, rysu historycznego i inspiracji architektonicznych. Po przygotowaniu wielu szkiców i rzutów bocznych stworzyłem cyfrową makietę całego założenia parkowo-pałacowego ze stawami i bryłami kilku drzew. To posłużyło mi do wybierania najciekawszych, często nietypowych kadrów, przy odpowiednim oświetleniu. W swych proporcjach 1:2 są zbliżone do wydłużonego, panoramicznego formatu kinowego. Tak powstał Cykl I, zestaw siedmiu niedużych obrazów. Z nieco teatralnej, uproszczonej konstrukcji zaczęła wyłaniać się romantyczno-senna wizja o bardziej realnym wyglądzie. Proces żmudny i pracochłonny, stanowił w zasadzie odwrotność pracy w plenerze. Sprawdził się jednak tam, gdzie wyobraźnia miała problemy w precyzyjnym opracowywaniu ujęć. Zrealizowany później Cykl II jest już zupełnie inny. W obrazach dokonuję bardziej zdecydowanych podziałów płaszczyzny, eksponuję faktury i barwne rozedrganie plam w ramach większych kształtów. Odejście od naturalistycznego przedstawiania motywu pozwoliło na zbudowanie atmosfery w inny, bardziej wyabstrahowany, geometryzujący sposób. Kolekcję malarską uzupełnia kilka prac, które zostały odłożone przed realizowaniem makiety. Rozwinął się z nich trzeci cykl pt. "Na rozdrożu", podsumowujący "Okres Usherów". W ostatnim czasie powstały i powstają dalej nowe kompozycje, w których czerpię pełną garścią z powyższych doświadczeń. Tu korzystam z fotografii, której używam jako szkicownika. Wybieram celowo motywy zawierające geometrię i rytm w pejzażu, architekturze. Takie podejście pozwala na pracę z nowymi barwami i zestawieniami, do których nie jestem przyzwyczajony. Bardzo ważna jest kompozycja, odpowiednie wyważenie napięć, sił działających w obrazie. Statyka, dynamika, rytm, linearyzm, rozdrobnienie i zagęszczenie form oddają wrażenie ruchu i bliskie są terminologii muzycznej. Figuracja ograniczona do takiego minimum zostawia miejsce na bogatszy odbiór tematu, na niejednoznaczność i wielopłaszczyznowość. Niniejsza wystawa pokazuje pewne spektrum możliwości technicznych i tematycznych w malarstwie, a jednocześnie proces dojrzewania we mnie trudnych, lecz świadomych wyborów artystycznych. Mam nadzieję, że oddaje to moją otwartość na to, co nowe, świeże i niewiadome.
Daniel Cybula
