"Miasta Kresów Dawnej Rzeczypospolitej. Źródła, stan badań i perspektywy badawcze"
24.10.2025, godz. 9:00-18:00
Centrum Kulturalne w Przemyślu, Muzeum Archidiecezjalne w Przemyślu, Muzeum Kresów w Lubaczowie oraz Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na konferencję naukową "Miasta Kresów Dawnej Rzeczypospolitej. Źródła, stan badań i perspektywy badawcze", towarzyszącą działalności Portalu Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej.
O konferencji:
Wydarzenie zgromadzi badaczy z Polski, Litwy i Ukrainy, a podczas czterech sesji tematycznych prelegenci przybliżą bogactwo źródeł i tematów związanych z historią miast Kresów od późnego średniowiecza po początek XX wieku.
Konferencja pozwoli spojrzeć na miasta Kresów jako na wielowymiarowe ośrodki życia społecznego, religijnego i gospodarczego
W programie cztery sesje tematyczne, m.in:
- źródła do dziejów miast kresowych,
- archiwa i rejestry podatkowe,
- życie religijne i wielowyznaniowe,
- studia przypadków wybranych miast kresowych.
Wśród prelegentów znajdują się:
- dr Bogdana Petryszak (Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie),
- dr hab. Tomasz Kargol, prof. UJ (Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego),
- dr Volodymyr Dolinovskyi (Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we
- dr hab. Bernadetta Manyś, prof. UAM (Wydział Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu),
- dr Łukasz Jewuła
- dr hab. Dorota Wereda (Uniwersytet w Siedlcach),
- dr docent Domininkas Burba (Vytauto Didžiojo universitetas, Uniwersytet Witolda Wielkiego, Wilno-Kowno),
- dr hab. Grzegorz Chajko, prof. UPJPII (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie)
- dr hab. Irena Wodzianowska (Katedra Historii i Historiografii Europy Środkowo-Wschodniej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II),
- dr hab. Arkadiusz Janicki, prof. UG (Uniwersytet Gdański)
- dr hab. Iwona Janicka, prof. UG (Uniwersytet Gdański)
- dr hab. Krzysztof Ślusarek (Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego)
- dr hab. Mariusz Korzeniowski, prof. UMCS (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), „Polacy w przestrzeni miejskiej Kijowa w latach 1905-1918”
Szczegółowy program:
- 9.00-9.15 Otwarcie konferencji
- 9.15-10.15 Sesja I: Źródła do dziejów miast kresowych epoki nowożytnej i rozbiorów
- dr Bogdana Petryszak (Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie), „Problemy badawcze nad spuścizną kancelaryjną miast i miasteczek dawnych województw ruskiego i bełskiego w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych”
- dr hab. Tomasz Kargol, prof. UJ (Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego), „Źródła do badań miast Galicji, Wołynia, Podola i Kijowszczyzny w epoce rozbiorów w archiwach podworskich”
- dr Volodymyr Dolinovskyi (Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie), „Źródła do historii miast wschodniogalicyjskich w latach 1772-1918 w zbiorach Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego Ukrainy we Lwowie”
- 10.15-10.45 Dyskusja
- 10.45-11.15 Przerwa
- 11.15-11.55 Sesja II: Źródła podatkowe do dziejów kresowych miast epoki nowożytnej i rozbiorów
- dr hab. Bernadetta Manyś, prof. UAM (Wydział Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu),„Miasto wielu profesji. Regestry podatkowe wileńskiego magistratu z 1. poł. XVIII w. jako źródło do badań nad miejskimi rzemieślnikami – perspektywy badawcze oraz wyzwania”
- dr Łukasz Jewuła „Źródła podatkowe z końca XVIII i 1. poł. XIX w. i ich znaczenie dla badania dziejów miast galicyjskich”
- 11.55-12.25 Dyskusja
- 12.25-12.55 Przerwa
- 12.55-14.15 Sesja III: Kościół i religia w miastach kresowych epoki nowożytnej i rozbiorów
- dr hab. Dorota Wereda (Uniwersytet w Siedlcach), „Rola miejsc kultu maryjnego prowadzonych przez zakon bazylianów prowincji litewskiej w funkcjonowaniu miast Wielkiego Księstwa Litewskiego”
- dr docent Domininkas Burba (Vytauto Didžiojo universitetas, Uniwersytet Witolda Wielkiego, Wilno-Kowno), „Mienie, finanse, przestępstwa: sprawy augustianów wileńskich w księgach sądowych z XVIII w.”
- dr hab. Grzegorz Chajko, prof. UPJPII (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie) „Rzymskokatolickie parafie miejskie w archidiecezji lwowskiej. Problematyka źródłowa i badawcza w świetle wybranych przykładów” dr hab. Irena Wodzianowska (Katedra Historii i Historiografii Europy Środkowo-Wschodniej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II), „Greckokatolickie cerkwie w krajobrazie miasteczek województwa bracławskiego”
- 14.15-14.45 Dyskusja
- 14.45-15.45 Przerwa
- 15.45-17.05 Sesja IV: Miasta Kresów – studium przypadku
- dr hab. Arkadiusz Janicki, prof. UG (Uniwersytet Gdański) „Kurlandzkie miasta i rezydencje książęce w schyłkowym okresie istnienia Księstwa Kurlandii i Semigalii”
- dr hab. Iwona Janicka, prof. UG (Uniwersytet Gdański) „Mój żywot lekarski” Aleksandra Korewy - nieznane źródło do poznania wileńskiego środowiska lekarskiego w 2. poł. XIX w.”
- dr hab. Krzysztof Ślusarek (Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego) „Miasta historycznego Podola w XIX w. – stan i perspektywy badań”
- dr hab. Mariusz Korzeniowski, prof. UMCS (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), „Polacy w przestrzeni miejskiej Kijowa w latach 1905-1918”
- 17.05-17.35 Dyskusja
- 17.35-18.00 Podsumowanie i zakończenie obrad
Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.
