Andrij Bojarov - wernisaż PIK | Podkarpacki Informator Kulturalny

Specjalny rodzaj kontrastu - Особливий вид контрасту

Eriline kontrastsus

Prace, które przedstawiam w Galerii Fotografii Miasta Rzeszowa nieco odbiegają od tego, co zazwyczaj pokazywane jest w galeriach fotograficznych. Stanowią one pewien kontrast w stosunku do zdjęć, które mają do czynienia z tzw. "rzeczywistością" i konkretem, bo są ich "wtórnym odbiciem", często "kopią kopii". Swoją "wtórność" i narracyjną substancję czerpią z obrazu ruchomego, kinematograficznego. Te moje (nominalnie) fotografie powstawały często jednocześnie z filmami video, tym niemniej są samodzielnymi "stop-klatkami" i sekwencjami nieuchwytnych, niekończących się filmów, strumienia obrazów i sytuacji. Daleko im do konkretu – są obrazami abstrakcyjnymi, a przez to bliżej im do "fotografii obiektywnej", w dosłownym znaczeniu. 

Na tym skończę z "anarchizmem poznawczym": w przyjętych już koordynatach historii czy krytyki sztuki moją działalność artystyczną można określić jako "antyfotografię". W znaczeniu które nadał terminowi Alfred Ligocki, analizując twórczość Zdzisława Beksińskiego jeszcze w latach 1950 i inspirując się pomysłami francuskiej antypowieści i dekonstrukcji narracji.

We wczesnym okresie artystycznej aktywności pewien wpływ mieli na mnie też amerykańscy "anti-photographers", jak określiła ich krytyczka Nancy Foote. Zrobiła to zresztą dwadzieścia lat po Ligockim i mając nieco inne założenia – odnosiła się bowiem do kluczowej funkcji fotografii we wszelkich rodzajach sztuki konceptualnej i nowoczesnym malarstwie, co również jest mi bliskie. 

Termin antyfotografia odnosi się do różnorodnych praktyk eksplorujących i przekraczających granice medium fotograficznego. Współcześnie obejmuje on również techniczne zabezpieczenia mające na celu uniemożliwienie kopiowania lub nawet wykonania zdjęć. A to również znajduje pewien oddźwięk w moim „voyeurystycznym konceptualiźmie” (czy konceptualnym voyeuryźmie?). Na wystawie konfrontuję (i kontrastuję) moje najwcześniejsze prace z tymi powstałymi w ostatnich latach, a niektóre z nich pokazuję tutaj po raz pierwszy. 

Wspólnie z GFMR przedstawiamy instalację wyprodukowaną przez tą Galerię dla mojego pokazu na wystawie „Kalejdoskop historii” w muzeum Albertinum w Dreźnie w 2023. Współpracuje z rzeszowską Galerią i Rzeszowskim Weekendem Fotografii już od wielu lat. Po raz pierwszy odwiedziłem Rzeszów jeszcze jako student w 1988 roku na fali ostatecznej radzieckiej odwilży. Kilka miesięcy przed tą wizytą poznałem we Lwowie muzyków z legendarnych rzeszowskich zespołów „One million Bulgarians” i „1984” podczas ich porywających koncertów w mieście. Dość zgrani już wcześniej przez wspólne balangi, a też zunifikowani przez obowiązujące w tamtym czasie ubrania na czarno, w duchu coldwave’u i post-punka, spędziliśmy wtedy w Rzeszowie intensywny i niezapomniany czas. Niedługo potem w Tallinnie i Lwowie powstały te moje wczesne, i - jak mi się wydaje - ważne prace.

So, last but not least, tytuł wystawy pożyczam od nazwy pierwszego albumu „1984” – „Specjalny rodzaj kontrastu” i poświęcam ją temu miastu, w którym czuję się jak w domu bliskiego przyjaciela, a takim Rzeszów jest dla mnie na pewno.

Andrij Bojarov
czerwiec 2025

Andrij Bojarov - artysta wizualny, niezależny kurator, badacz i tłumacz

Z wykształcenia architekt, od początku lat 90. aktywny jako artysta w obszarze fotografii konceptualnej i wideo-artu, biorący udział w wystawach zbiorowych i indywidualnych w Tallinie, Lwowie, Warszawie, Łodzi, Poznaniu, Kijowie, Berlinie, Amsterdamie i in. Mieszka i działa pomiędzy Ukrainą, Polską i Estonią.

Od 2000 roku skupia się na eksplorowaniu w dużej mierze zaniedbanych lokalnych historii sztuki awangardowej w kontekście środkowoeuropejskim, poszerzając i łącząc pracę artystyczną i kuratorską z praktykami badawczymi.  Jest autorem wielu artykułów w publikacjach towarzyszących, katalogach wystaw i projektach badawczych w Polsce i na Ukrainie, do których powstania miał swój wkład. Jest również tłumaczem i redaktorem zaktualizowanego, ukraińskiego wydania Związku Artystów Piotra Łukaszewicza Artes /1929-1935/ i innych opowieści o lwowskim modernizmie.

Organizator wystawy: Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa
Współorganizator: Rzeszowski Weekend Fotografii

Patronat honorowy: Prezydent Miasta Rzeszowa Konrad Fijołek

Wystawa jest częścią cyklu miejskiego programu imprez kulturalnych "Atrakcje na Wakacje".

Wydarzenie będzie fotografowane i filmowane.