Droga krzyżowa Janosa Esterhazyego - pokaz filmu
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie wraz ze współorganizatorami zapraszają na projekcję filmu dokumentalnego "Droga krzyżowa Janosa Esterhazyego" w reżyserii Artura Janickiego z udziałem mi.in. dr hab. Imre Molnara z Budapesztu
Spotkania te odbędą się w dwóch miastach:
27 marca 2025 r., o godz. 10:00 w Wyższym Seminarium Duchownym w Przemyślu, ul. Zamkowa 5
Po projekcji filmu „Droga krzyżowa Janosa Esterhazyego” odbędzie się dyskusje z udziałem zaproszonych gości: ks. dr hab. Waldemara Janigi, dr hab. Imre Molnara z Budapesztu i dr hab. Mariusza Krzysztofińskiego, której moderatorem będzie dr hab. Dariusz Iwaneczko, dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie.
28 marca 2025 r., o godz. 12:00 w Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu, ul. Sandomierska 27
Po projekcji filmu „Droga krzyżowa Janosa Esterhazyego” odbędzie się dyskusje z udziałem: prof. dr. hab. Tadeusza Zycha, dr hab. Imre Molnara z Budapesztu i dr hab. Mariusza Krzysztofińskiego, którą poprowadzi dr hab. Dariusz Iwaneczko, dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie.
Biografia Jánosa Esterházyego
Słowackiego polityka o polsko-węgierskich korzeniach jest symbolem przyjaźni polsko węgierskiej. Pomagał Polakom, Czechom, Węgrom i Żydom w czasie II wojny światowej.
Był synem węgierskiego ziemianina i polskiej hrabiny Elżbiety Tarnowskiej, córki Stanisława Tarnowskiego, rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był wychowany w polskiej tradycji. Urodził się w 1901 r. w Austro–Węgrach. Zawirowania po I wojnie światowej spowodowały,
że znalazł się w granicach Czechosłowacji, gdzie od początku lat 30. zaangażował się w działalność polityczną walcząc o prawa mniejszości narodowych. Na początku wojny pomagał polskim uciekinierom z najechanej przez Niemców ojczyzny. Wspierał ewakuujące się z Polski wojska. Osobiście przewiózł do Budapesztu gen. Kazimierza Sosnowskiego. Ratował polskie dobra kultury i majątek Banku Polskiego. Podczas okupacji niemieckiej pomagał ukrywać się Żydom. Protestował przeciwko okupacji Węgier przez Niemców.
Po wkroczeniu wojsk radzieckich na Słowację został aresztowany, ale szybko wypuszczony. Kiedy zaczął negocjować z nowymi komunistycznymi władzami Gustava Husaka w sprawie losów Węgrów, został aresztowany przez NKWD. Trafił na moskiewską Łubiankę, później na Syberię, skazany przez komunistyczny trybunał na karę śmierci wrócił na Słowację. Karę śmierci mu darowano, ale zamieniono na więzienie, gdzie zmarł z wycieńczenia po wieloletniej katordze.
W więziennych kazamatach szukał wybawienia w instancji najwyższej, w Bogu. W sowieckich łagrach, w więzieniach komunistycznej Czechosłowacji, przez 12 lat na granicy życia i śmierci, modlił się o wytrwanie w naśladowaniu Chrystusa Zbawiciela. Wytrwał. Do końca zachował człowieczeństwo i wiarę, dążąc do pojednania i stając po stronie prześladowanych. Jego hasłem życiowym było: "Naszym znakiem jest Krzyż!”.
