Inscenizacja Bitwy pod Kuryłówką
W 80. rocznicę Bitwy pod Kuryłówką organizatorzy wydarzenia zapraszają na Inscenizację Bitwy.
Bitwa pod Kuryłówką
Rozegrała się w dniu 6 maja 1945 roku, przez lata wymazana z historii należy do największych zwycięskich bojów żołnierzy podziemia antykomunistycznego z Sowietami w 1945 r. W walce pod Kuryłówką strona Sowiecka przyznała się do straty 11 zabitych, 15 zaginionych i 9 rannych. Według strony polskiej Sowieci stracili w bitwie od 40 do 70 zabitych. Straty własne to 7 zabitych i 5 rannych. Po zakończonej bitwie oddziały Narodowego Zjednoczenia Woskowego odeszły za San, wioska pozostała osamotniona. Mając doświadczenie z lat okupacji większość mieszkańców opuściła domy w obawie przed akcją odwetową. W wiosce zostały kobiety, starcy oraz nieliczni mężczyźni, którzy przygotowali według nich bezpieczne schronienia. W dniu 7 maja 1945 roku Sowieci pozabierali z pola walki swoich zabitych, w międzyczasie do wioski podchodziło coraz więcej czerwonoarmistów. 8 maja sowieckie NKWD szczelnym kordonem otoczyło wieś. Żołnierze z rakietnicami i płonącymi pochodniami szli od domu do dom od stodoły do stodoły paląc wszystko. Akcje palenia wsi kontynuowano w dniu następnym. Zaprzestano ją w chwili otrzymania wiadomości o zakończeniu wojny. Spalono 229 budynków mieszkalnych i 503 budynki gospodarcze. Zginęło 9 mieszkańców znanych z imienia i nazwiska. Jest prawdopodobne, że ofiar cywilnych było więcej.
Wydarzenie będzie trzyczęściowe:
- 13.00 - uroczystości przy pomniku Bitwy pod Kuryłówką w centrum miejscowości z udziałem Wojska Polskiego, Sztandarów OSP, szkół, kombatantów, władz wojewódzkich, powiatowych, gminnych, Grup Rekonstrukcji Historycznych, przedstawicieli służb mundurowych itp. i społeczeństwa.
- 15.00 - uroczysta msza święta w kościele pw. św. Józefa w Kuryłówce, celebrowana przez Abp. Józefa Michalika
- 17.00 - inscenizacja Bitwy pod Kuryłówką składająca się z IV aktów. Udział wezmą rekonstruktorzy ok. 60 osób z uzbrojeniem, amunicją i pirotechniką, statyści ok. 30 osób, pojazdy z epoki 3 sztuki, wóz, koń, woźnica. Na tą okoliczność zostanie zbudowanych kilka zabudowań wiejskich, których część zostanie spalona.
AKT I
"Przysięga" czas około 10 minut
Wieś Kuryłówka. Na polu rekonstrukcyjnym pięć budynków - kościół, koło niego kilka budynków oraz kilkanaście metrów od nich kilka innych budynków (docelowo przeznaczone do spalenia). Pośród zabudowań cywilnych toczy się zwyczajne życie. Cywile zajmują się codziennymi czynnościami.
AKT II
"Zwiad radziecki" czas około 10 minut
Do wsi zbliża się mały zmotoryzowany (BA64 i jeep willys) zwiad radziecki złożony z żołnierzy NKWD. Następuje wymiana ognia pomiędzy zwiadem , a polskimi czujkami. Z zabudowań zaalarmowani strzałami przybywają ze wsparciem partyzanci nakrywając ogniem patrol NKWD, co pozwala na bezpieczne wycofanie się polskiej czujki.
AKT III
"Bitwa" czas około 30 minut
W kierunku wioski powoli przesuwa się tyralierą pododdział NKWD (wsparty BA 64 i Dodge, z którego wcześniej wychodzi piechota). Oficer NKWD idąc za swoimi żołnierzami i trzymając rewolwer w ręce każe iść do przodu lecz asekuracyjnie i powoli.
W połowie drogi do zabudować na rozkaz polskiego dowódcy rozpoczyna się zmasowany ostrzał w kierunku atakujących komunistów. Widząc duży ostrzał oddziałów leśnych i słabe morale swoich żołnierzy oficer NKWD zarządza odwrót.
Po stronie Rosjan jest kilku rannych.
Żołnierze w wiosce głośnymi krzykami cieszą się z odwrotu wroga.
Po odwrocie oficer NKWD krzyczy na swoich „sołdatów" i nakazuje przygotować się do kolejnego natarcia.
Rozpoczyna się główne natarcie. Pomimo zmasowanego polskiego ostrzału czerwony okupant bardzo powoli (skokami) prze do przodu i pomimo kilku strat podchodzi do początku zabudowań.
Kiedy wygrana komunistów wydaje się już pewna w kluczowym momencie dla bitwy z flanki (zza pleców) manewruje pododdział „Leśnych", który całkowicie zaskakuje Rosjan i zadaje im duże straty. Od rzuconych z zabudować granatów płonie BA 64. Ponad połowa atakujących komunistów ginie, a reszta wraz z dowódcą ratuje się ucieczką.
Po wygranej bitwie dowódca Partyzantów zarządza zbiórkę w której nakazuje zabranie na furmankę rannych i opuszczenie wsi, aby nie narażać bardziej ludności cywilnej mając na uwadze doświadczenia z okupacji niemieckiej. Proponuje również mężczyznom z wioski przyłączenie się do oddziału. Wojsko Polskie opuszcza wioskę.
Akt IV
"Pacyfikacja wsi" czas do 15 minut
Do wioski zbliżają się dwa pojazdy. Zatrzymują się przed wioską. Dowódca NKWD wyznacza „Sołdatów" do pozbierania zabitych i załadowania ich na pojazdy. Pozostałym nakazuje odpalić pochodnie i spalić wioskę.
