Irena Oryl – wystawa jubileuszowa Podkarpacki Informator Kulturalny - PIK

Spod jej skrzydeł wyprost wyfrunęło wielu znakomitych absolwentów Zespołu Szkół Plastycznych w Jarosławiu. Mając, więc na względzie jak wielki wkład ma Irena Oryl w rozwój naszego miasta w różnych dziedzinach w Galerii Głównej u Attavantich powstaje wyjątkowa jubileuszowa retrospektywna wystawa artystki. Wydany zostanie również okolicznościowy katalog, w którym znajduje się malarstwo i rysunki powstałe ręką artystki – informują organizatorzy.

Irena Oryl - artystka malarka. Jedna z najbardziej zasłużonych artystek – nestorów Okręgu Rzeszowskiego ZPAP.

Artystka urodzona w 1930 r. w Jarosławiu. Absolwentka Liceum Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Uczennica artysty malarza Stanisława Kopystyńskiego, dyrektora i założyciela tegoż Liceum. Studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, a następnie na Wydziale Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom uzyskała w 1958 r. w pracowni prof. Hanny Rudzkiej – Cybis. Uprawia malarstwo i grafikę.

W 1960 r. rozpoczęła pracę w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Jarosławiu jako nauczyciel rysunku i malarstwa, wiedzy o sztuce czy kompozycji z liternictwem. Uczyła również w Liceum Ogólnokształcącym im. Św. Rodziny. Od 1961 r. należała do Grupy „Jarosław” skupiającej artystów, która przekształciła się w Grupę „San”.

Od kilkudziesięciu lat współpracuje z Zarządem Jarosławskiego Oddziału Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, na rzecz którego wykonała wiele prac. Chętnie pracuje społecznie w zakresie upowszechniania kultury.

W kadencji 1990-1994 była radną Miasta Jarosławia pełniąc funkcję przewodniczącej Komisji Kultury. Zajmowała się ochroną zabytków. Dzięki jej staraniom możemy oglądać zabytkowe malowidła w Wielkiej Izbie kamienicy Gruszewiczów (Rynek 6). W 1999 r. otrzymała honorową nagrodę Jarosławia w dziedzinie kultury. Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, otrzymała dyplom uznania od Wojewody Przemyskiego, podziękowanie od Zarządu Regionu NSZZ “S” w Rzeszowie oraz nagrodę Kuratora Oświaty i Wychowania. Kapituła Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia przyznała Jej w 2014r.  Honorową Nagrodę SMJ – im. Księżnej Anny Ostrogskiej – za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury.

„Irena Oryl to artystka o umyśle dociekliwym, analitycznym, pracuje bez przerwy nad rozwojem swego intelektu. Echo tych ambitnych zamierzeń wyczuwa się w jej płótnach. Sztuka jest dla niej dziedziną, w której wypowiada najtreściwiej swe własne przeżycia, humanistyczne podejście do spraw człowieczych („Wdowa”, „Hekatomba”), umiłowanie barwy. W jej obrazach uderza równowaga kompozycji, dążenie do rozwiązania zagadnień malarskich. Formą i barwą wyraża swój stosunek do obranego tematu, którym jest często postać ludzka
i związane z nią problemy. Artystka nie zadawala się osiągniętymi rezultatami, pragnie udoskonalić swój warsztat, długo pracuje nad każdym płótnem, aż znajdzie odpowiedź na dręczące ją zagadnienia. W pracach jej wyczuwa się szczerość, umiłowanie rzemiosła, są one bezpośrednie i jako takie przemawiają do widza”.

Janina Olszewska, 1964.

Brała udział w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą.

Wystawy indywidualne

• 1989 – Biuro Wystaw Artystycznych, Rzeszów (Dom Sztuki)
• 1989 – Biuro Wystaw Artystycznych, Dębica
• 1989 – Galeria Rynek 6, Jarosław
• 1994 – Państwowa Galeria Sztuki Współczesnej, Przemyśl
• 2009 – Galeria Główna u Attavantich, Jarosław
• 2010 – Muzeum Diecezjalne, Rzeszów
• 2014 – Biuro Wystaw Artystycznych, Rzeszów
• 2015 – Stowarzyszenie Miłośników Jarosławia, Jarosław

Wystawy zbiorowe

• 1962 – Wystawa „Grupy Jarosław”, Jarosław
• 1964 – Biuro Wystaw Artystycznych, Rzeszów (Sala ZPAP)
• 1964 –  Wystawa Okręgu Rzeszowskiego ZPAP –  „Malarstwo, grafika, rysunek”, Warszawa „Zachęta”
• 1965/66, 1967 – Ogólnopolska wystawa malarstwa „Jesienne Konfrontacje”, Rzeszów
• 1970, 1971, 1974 – Wystawy „Grupy San”
• 1975 –  Wystawa „Grupy San” – Jarosław (sala wystawowa PLSP)
• 1975 – IV Salon Okręgowy, Rzeszów
• 1976 – Salon Przemyski (wyr. za obraz „Portret mężczyzny”), Jarosław (sala wystawowa PLSP)
• 1980 – Plastyka Przemyska, Rzeszów (Dom Sztuki)
• 1981 –  I Salon Przemyski ‘1976, Przemyśl
• 1982 – „Malarstwo Polski Południowo-Wschodniej 1900-1980”, Rzeszów
• 1983 – Wystawa malarstwa, rzeźby, grafik i rysunku, Jarosław
• 1983 – Salon Przemyski, Przemyśl
• 1984 – Salon Przemyski, Jarosław (sala wystawowa PLSP)
• 1985 – „Współczesna Plastyka Jarosławska”, Jarosław (sala wystawowa PLSP)
• 1986 – VIII Wystawa „Grupy San”, Jarosław (IX/X), Dębica (XI), Przeworsk (XII), Rzeszów (I.1987)
• 1990 – Wyższa Szkoła Muzyczna „Pałacyk Lubomirskich”, Rzeszów
• 1991 – Plastyka Przemyska, Galeria Biuro Wystaw Artystycznych, Kielce
• 1991 – „Współczesna plastyka jarosławska”, Tarnopol
• 1992 –  Pokonkursowa Wystawa „Obraz ’92”, Biuro Wystaw Artystycznych, Przemyśl
• 1993 – „Plastyka Jarosławska. Malarstwo, rysunek, tkanina”, Galeria Pałacowa, Sieniawa
• 1994 – „Rysunek’93”, Galeria Rynek 6
• 1999 – Biuro Wystaw Artystycznych, Rzeszów (Dom Sztuki – Dolna Galeria)
• 1999 – VI Okręgowa wystawa Malarstwa Grafiki i Rysunku Związku Polskich Artystów Malarzy, Grafików w Rzeszowie – POSTAWY’99,  Biuro Wystaw Artystycznych, Rzeszów
• 2002 – „Kobiece inspiracje”, Galeria Rynek 6
• 2003 – „Mistrzowie i uczniowie”, wystawa z okazji 55-lecia istnienia PLSP w Jarosławiu, Galeria Rynek 6
• 2003 – „Kwiaty”, Galeria Rynek 6
• 2004 – „Irena Oryl i jej uczniowie”, Galeria Rynek 6
• 2011 – „W hołdzie dla Jana Pawła II”, Galeria Główna u Attavantich, Jarosław
• 2012 – „Grupa 33 i przyjaciele”, Galeria Główna u Attavantich, Jarosław
• 2016 – „ANEKS B” ZPAP, Galeria r_z, Rzeszów
• 2016/2017 – „Artefakty-16”, Galeria Sztuki Współczesnej BWA, Przemyśl
• 2018 – „Pokolenia na 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę” Galeria Główna u Attavantich, Jarosław
• 2018 – „Wystawa Prac Artystów Nauczycieli Jarosławskiej Szkoły Plastycznej”, Galeria Główna u Attavantich, Jarosław
• 2019, 2020 – „KobieTA”, Galeria Rynek 6
• 2020 – „Artyści w hołdzie św. Janowi Pawłowi II – Epifania Piękna”, Galeria Główna u Attavantich, Jarosław.

Źródło - Centrum Kultury i Promocji Jarosław