Koncert Symfoniczny Podkarpacki Informator Kulturalny - PIK

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Podkarpackiej

• Jacek Rogala – dyrygent
• Paulina Horajska – sopran

W programie:

W. A. Mozart: Uwertura do opery Don Giovanni kv 527

• Batti, batti o bel Masetto – aria Zerliny z opery Don Giovanni
• In uomini, in soldati – aria Despiny z Cosi fan tutte KV 588
• Nel grave tormento – aria Aspazji z Mitridate, re di Ponto KV 87

Uwertura do opery Uprowadzenie z Seraju KV 384

• Durch zärtlichkeit und Schmeicheln – aria Blondy z Uprowadzenia z Seraju
• Der Hölle Rachearia – aria Królowej Nocy z Czarodziejskiego Fletu KV 620

G. Fauré

• Suita Pelleas et Mélisande op. 80
• Suita Masques et Bergamasques op. 112

W programie koncertu spotykają się Mozart i Fauré. Dwie mozartowskie uwertury – do Uprowadzenia z seraju (oparta na włoskim modelu Scarlattiego, gdzie część powolna jest ujęta w ramy części szybkich) i do Don Giovanniego (zbudowana na podobieństwo uwertury francuskiej, z rewelacyjną zapowiedzią tematyki dzieła i charakterystyki głównych postaci) stanowią tło dla olśniewających portretów kobiecych: Królowej Nocy, Aspazji, Despiny, Blondy i Zerliny. Mozart, znawca ludzkiej psychiki, przy pomocy wokalnych i instrumentalnych środków nakreślił mistrzowskie portrety swoich bohaterek. Pelleas i Melisanda to muzyka, którą Fauré skomponował do londyńskiego spektaklu Maurice'a Maeterlincka, a następnie stworzył z niej czteroczęściową suitę. Druga prezentowana suita Faurégo zawdzięcza swój tytuł fragmentowi wiersza Światło księżyca Paula Verlaine'a: „Votre âme est un paysage choisi/ Que vont charmant masques et bergamasques/ Jouant du luth et dansant" (w przekładzie Romana Kołonieckiego: „Dusza twa jest jak pejzaż wyszukany,/ Gdzie wdzięcznych masek krążą roje płoche/ I bergamasek tłum w pląsy porwany". Kompozytor odchodzi od tradycji romantycznej, opartej na uczuciu, w kierunku muzyki autonomicznej, wyzwolonej od bezpośrednich związków z emocjami i znaczeniami, która przemawia subtelnymi odcieniami melodii i harmonii.

Jacek Rogala

Jest absolwentem wrocławskiej Akademii Muzycznej, w której z wyróżnieniem ukończył studia: kompozytorskie pod kierunkiem Grażyny Pstrokońskiej-Nawratil oraz dyrygenckie pod kierunkiem Marka Pijarowskiego. Od roku 2001 jest dyrektorem Filharmonii Świętokrzyskiej w Kielcach i festiwali: Świętokrzyskie Dni Muzyki, Lato w Filharmonii, Festiwal Filmu i Muzyki. W 2012 zainaugurował działalność kieleckich filharmoników w nowej siedzibie, której budową był pochłonięty przez dekadę.

W latach dziewięćdziesiątych był asystentem dyrygenta we wrocławskiej Operze, a także współpracował jako stały gościnny dyrygent z Orkiestrą Capella Bydgostiensis. Następnie przebywał na stypendium dyrygenckim im. Artura Rodzińskiego w The Cleveland Symphony Orchestra. W tym okresie pracował w Redakcji Muzycznej Polskiego Radia we Wrocławiu, był pełnomocnikiem Ministra Kultury i Sztuki do spraw muzyki, a następnie kierował Redakcją Muzyki Współczesnej Programu II Polskiego Radia. W 1999 sprawował kierownictwo artystyczne Dni Grażyny Bacewicz – festiwalu PR i TVP. W latach 2000-2007 był prezesem, a do roku 2010 – wiceprezesem zarządu Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (ISCM), w którym kierował także Konkursem Muzyki XX i XXI Wieku dla Młodych Wykonawców. Jest autorem książki Muzyka polska XX wieku wydanej przez PWM (2000). Przez kilkanaście lat prowadził działalność dydaktyczną na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach. Od roku 2016 jest adiunktem, a od 2020 kierownikiem Katedry Dyrygentury w Akademii Muzycznej w Łodzi. Od 2012 był wiceprzewodniczącym, a od 2021 jest przewodniczącym Zrzeszenia Filharmonii Polskich.

Dokonał wielu prawykonań i nagrań radiowych oraz filmowych. Jego nagrania kompozycji 3 dla 13 Pawła Mykietyna oraz Concerto á rebours Tadeusza Wieleckiego osiągnęły najwyższą punktację na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu (1995 i 1999), a płyta z nagraniem utworu 3 dla 13 w roku 2009 otrzymała nagrody Fryderyka w dwóch kategoriach: Album Roku Muzyka Współczesna oraz Najwybitniejsze Nagranie Muzyki Polskiej. Z Orkiestrą Filharmonii Świętokrzyskiej nagrał m.in. cykl czterech płyt Album Polski, płytę We Are From Here z muzyką Włodka Pawlika, Muzyka na otwarcie z utworami zamówionymi u polskich kompozytorów na pierwszy koncert w nowej siedzibie Filharmonii Świętokrzyskiej oraz płytę z muzyką Ryszarda Bukowskiego.

W latach 2007-2011 poprowadził prapremiery pięciu baletów współczesnych wyprodukowanych przez Filharmonię Świętokrzyską i Kielecki Teatr Tańca, w tym: Zdarzyło się w Jeruzalem Krzesimira Dębskiego i Złoty kluczyk czyli przygody Pinokia Mieczysława Weinberga (premiera polska). Od roku 2013 we współpracy Filharmonii Świętokrzyskiej z UMFC w Warszawie prowadzi doroczne spektakle w cyklu „Opera w Filharmonii" (W. A. Mozart, P. Czajkowski). Na swym koncie ma koncerty na wielu renomowanych festiwalach i konkursach w Europie, Azji i obu Amerykach. Jest także kompozytorem muzyki symfonicznej, kameralnej, chóralnej i elektronicznej. Jego utwory, poza Polską, wykonywane były w wielu krajach Europy i w Ameryce Północnej. Otrzymał brązowy medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis", a za propagowanie polskiej muzyki współczesnej – nagrodę Stowarzyszenia Autorów ZAIKS.

Paulina Horajska

Absolwentka Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach (klasa dr hab. Agaty Kobierskiej), Uniwersytetu Muzycznego im. F. Chopina w Warszawie (klasa dr hab. Jolanty Janucik) oraz Anton Brückner Privatuniversität w Linz (klasa prof. Roberta Holzera). Brała udział w kursach mistrzowskich prowadzonych przez Stephana MacLeoda, Andreasa Staiera, Markusa Hadulla, Rudolfa Piernaya, Roberta Holzera, Marka Rzepkę, Ewę Biegas, Olgę Pasiecznik, Helenę Łazarską oraz Iwonę Hossę.

Jest laureatką Międzynarodowego Konkursu im. Rudolfa Petràka w Żylinie (I nagroda), III Anton Brückner Privatuniversitat Operettenwettbewerb w Linz (nagroda specjalna), IV Międzyuczelnianego Konkursu Kameralnego we Wrocławiu (III miejsce), VIII Konkursu Impressio Art w Sopocie (nagroda specjalna) oraz VI Ogólnopolskiego Konkursu im. Krystyny Jamroz w Kielcach (wyróżnienie).

Współpracuje z Polską Operą Królewską jako Królowa Nocy w Czarodziejskim flecie Mozarta oraz Drusilla w Koronacji Poppei Monteverdiego. W Operze Śląskiej śpiewa Yvette oraz Lolette w operze La Rondine Pucciniego i Arsenę w operetce Straussa Baron Cygański. Występowała także w rolach Blondy w Uprowadzeniu z Seraju i Servilli w Łaskawości Tytusa Mozarta (Warszawska Opera Kameralna, Opera Kameralna w St. Petersburgu) i Anny w operze Dziennik Anne Frank G. Frida (Studio Bühne w Linz oraz Sirius Park of Culture w Soczi).

Wykonała pieśni F. Chopina na festiwalu "Chopin au Jardin" we współpracy z Instytutem Polskim w Paryżu. Ponadto występowała w Filharmonii Śląskiej, Teatrze Wielkim Operze Narodowej, Narodowym Forum Muzyki we Wrocławiu, Studio Koncertowym im. W. Lutosławskiego w Warszawie, zakopiańskiej Atmie oraz Wiedeńskiej Leo Saal, Stadttheater Wels, Stadttheater Bad Hall. Dokonała prawykonania opery Orphan autorstwa Marcina Piotra Łopackiego, wcielając się w rolę „She" (materiał został zarejestrowany na płycie Scrabble-Opera). Prowadzi również klasę śpiewu w Konserwatorium im. S. M. Stoińskiego w Katowicach.