Obchody 30. rocznicy śmierci śp. mjr. Wacława Kopisto Podkarpacki Informator Kulturalny - PIK

Dr hab. Dariusz Iwaneczko, dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, Józef Matusz, dyrektor TVP3 Rzeszów, ks. prałat Władysław Jagustyn, kapelan Okręgu Podkarpackiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, dr Mieczysław Janowski prezydent Rzeszowa w l. 1991-1999, Anna Pasierb, siostrzenica mjr. Wacława Kopisto zapraszają na uroczystości z okazji 30. rocznicy śmierci śp. mjr. Wacława Kopisto. 

Program uroczystości:

26 lutego 2023 r. (niedziela)

• 9:50 Złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przed obeliskiem poświęconym
  mjr. Wacławowi Kopisto obok budynku TVP3 Rzeszów, ul. mjr. W. Kopisto 6
• 10:30 Msza św. w intencji śp. mjr. Wacława Kopisto w kościele pw. Świętego Krzyża przy ul. 3 Maja 20 w Rzeszowie

28 lutego 2023 r. (wtorek)

• 11:00 Sesja poświęcona majorowi Wacławowi Kopisto ps. „Kra”, sala konferencyjna IPN Rzeszów, ul. Chopina 23
• Projekcja filmu Mirosławy Filipczyk pt. »Rzeszowski Cichociemny
  ps. „Kra”«, przygotowanego przez TVP3 Rzeszów we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie
• Wykład dr. Krzysztofa Tochmana (IPN Rzeszów) „Major Wacław Kopisto – życie i działalność”
• Wspomnienie dr. Mieczysława Janowskiego o majorze Wacławie Kopisto 
• Dyskusja

Mjr WACŁAW KOPISTO urodził się 8 lutego 1911 r. na Wołyniu. Był absolwentem Gimnazjum im. H. Sienkiewicza w Łańcucie. Studiował w Akademii Handlu Zagranicznego we Lwowie, którą ukończył w 1937 r. Zmobilizowany, uczestniczył we wrześniu 1939 r. w obronie Rzeczypospolitej. Internowany przez Węgrów, przedostał się do Francji i brał udział w kampanii 1940 r. Następnie, w Wielkiej Brytanii przeszedł gruntowne przeszkolenie, by we wrześniu 1942 r. - jako skoczek „cichociemny” - podjąć walkę w okupowanym kraju. Czynił to w szeregach Armii Krajowej, uczestnicząc w działaniach „Wachlarza”. W styczniu 1943 r. brał udział w słynnym odbiciu kilkudziesięciu uwięzionych w niemieckim więzieniu w Pińsku. Od lutego 1943 r. był szefem „Kedywu” w Łucku. Po wkroczeniu Armii Czerwonej w kwietniu 1944 r. został aresztowany i po sześciu miesiącach skazany przez trybunał wojenny w Kijowie na karę śmierci. Wyrok ten został zamieniony w styczniu 1945 r. na 10 lat więzienia w najcięższych łagrach Kołymy i Komi. Do Polski wrócił w roku 1955. Członek Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Związku Sybiraków oraz Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. Kawaler Orderu Virtuti Militari, Polonia Restituta i dwukrotnie Krzyża Walecznych oraz odznaczeń brytyjskich. Swoje przeżycia opisał w książce: „Droga cichociemnego do łagrów Kołymy”. Jego imię nosi jedna z ulic Rzeszowa, przy której 14 sierpnia 2019 r. odsłonięto obelisk z pamiątkową tablicą obok budynku Oddziału Rzeszowskiego Telewizji Polskiej. Tablicę ufundował Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie. 

W tym roku mija 82 lat od pierwszego zrzutu polskich spadochroniarzy, wyszkolonych w Wielkiej Brytanii do okupowanego Kraju (operacja „Adolphus” - 15/16 lutego 1941 r.). Wspierali oni podziemne Państwo Polskie w walce z Niemcami, podejmując zadania wywiadowcze, dywersyjno-sabotażowe, łącznościowe. Nazwano ich „cichociemnymi”, gdyż swoje obowiązki realizowali w największej tajemnicy, często pod osłoną nocy. Wyróżniali się nie tylko głębokim patriotyzmem, ale i znakomitym, profesjonalnym wyszkoleniem oraz postawą bojową. Spośród 316 żołnierzy przerzuconych do Polski, 112 padło w walce lub poniosło śmierć z rąk niemieckich i sowieckich. Po wojnie, w okresie komunizmu, na dziewięciu „cichociemnych” dokonano egzekucji na podstawie wyroków wydanych przez sądy reżimu komunistycznego.  Sama nazwa „cichociemni” była wówczas zakazana.