Ilustrowany przewodnik po powiecie strzyżowskim na przełomie XIX I XX wieku. Perspektywa plenerów malarskich Wojciecha Weissa. Podkarpacki Informator Kulturalny - PIK

Przejdź do treści

Ilustrowany przewodnik po powiecie strzyżowskim na przełomie XIX I XX wieku. Perspektywa plenerów malarskich Wojciecha Weissa.

Muzeum Samorządowe Ziemi Strzyżowskiej im. Zygmunta Leśniaka w Strzyżowie w latach 2019–2020 realizowało projekt „Powrót Mistrza...Wojciech Weiss w Strzyżowie. Niniejsza publikacja na temat twórczości Wojciecha Weissa w Strzyżowie jest dwujęzycznym przewodnikiem po powiecie strzyżowskim na przełomie XIX i XX wieku.

Prezentowany przewodnik przybliża Czytelnikom powiat strzyżowski w latach 1896–1914 w jego najciekawszym okresie. W tamtym czasie powiat ten zamieszkiwało około 50 000 osób w większości katolików, ale także izraelitów i garstka unitów.
W administracji i mowie codziennej dominował język polski. Lokalnie posługiwano się także jidysz, językiem ruskim i niemieckim. Funkcjonowały związki wyznaniowe skupiające wiernych w kościołach, cerkwiach i synagogach. Właśnie wtedy na niespotykaną dotąd skalę zaczęła dochodzić do głosu inteligencja galicyjska wywodząca się ze wsi i małych miasteczek. Jej przedstawiciele obejmowali stanowiska w administracji i sądownictwie. Odgrywali kluczową rolę w szkolnictwie wiejskim i administracji wyznaniowej, jako księża rzymskokatoliccy i grekokatoliccy.
Tekst składa się z 12 krótkich esejów, w tym zawiera się również słownik biograficzny. Umownym przewodnikiem po powiecie strzyżowskim przełomu wieków uczyniono Wojciecha Weissa, artystę malarza, przed którym dopiero rysowała się światowa sława. Przyjeżdżał do Strzyżowa na plenery malarskie i pozostawił po sobie trwały ślad.
W  towarzystwie Weissa, autorzy tego tekstu oprowadzają nas po świecie, który runął
w 1914 r. a przestał istnieć na skutek wydarzeń związanych z II wojną światową. Umiejętność czytania krajobrazu, znajomość źródeł i ich interpretacja, pozwoliła autorom wydobyć z przeszłości tego regionu to co najtrwalsze materialnie i duchowo wzmacniając wyborem dokumentów i fotografii w większości niepublikowanych.

Monika Bober
Dyrektor Muzeum Samorządowego Ziemi Strzyżowskiej

 

Redakcja: Monika Bober
Tekst: Sławomir Wnęk, Magdalena Żardecka
Wydawca: Muzeum Samorządowe Ziemi Strzyżowskiej
ISBN: 978-83-950858-3-3
Strzyżów 2019